سۆزان ئه‌حمه‌د عبداللطيف (قۆناغ ٢- پەرستاری)

نەخۆشیەکا ڤایروسییە، ئەگەرێ وێ تووشبوونا ب ڤایروسێن جەرگی جورێن A, B, C, D, E. * ئەڤە نەخۆشیەکا بەربەلاڤە ل هەمی جیهانێ. * نزیکی 350 ملیون کەسێن تووشبووی ب ڤایروسێن کولبوونا جەرگی ل جیهانێ هەنە. * 1.3 ملیون کەس سالانە ل جیهانێ گیانێ خۆ ژدەست ددەن ب ئەگەرێ ڤایروسێن کولبوونا جەرگی. * 2 ملیون کەس سالانە تووشی ڤایروسێن کولبووناج جەرگی دبن ل جیهانێ. * کار دهێتەکرن ب هەڤکاریا رێکخراوا ساخلەمیا جیهانی بۆ نەهێلانا کولبوونا جەرگی یا ڤایروسی ل سالا 2030. -کولبوونا جەرگی یا ڤایروسی B: * ئەڤە نەخۆشیەکا ڤایروسی یە ئەگەرێ وێ تووشبوونە ب ڤایرۆسێ کولبوونا جەرگی جورێ B. * نزیکی 254 ملیون کەسێن تووشبووی ب ڤی ڤایروسی ل جهانێ هەنە و سالانە 1.2 ملیون کەس تووش دبن. * سالانە نزیکی 1.1 ملیون کەس ژ ئەگەرێ ڤی ڤایروسی گیانێ خۆ ژ دەست ددەن. -رێکێن ڤەگۆهاستنێ یێن ڤی ڤایروسی: * کریارا سکسی یا نەیا پاراستی دگەل کەسەکێ تووشبووی ب ڤایروسی. * بکارئینانا دەرزی و سرنج و ئامیرێن نوشداری و ئامیرێ ددانا یێن پیسبووی ب ڤایروسی. * ژ دایکا تووشبووی ب ڤایروسی بۆ زارۆکێ وێ. * بکارئینانا کەلوپەلێن کەسایەتی یێن کەسێن تووشبووی وەک ئامیرێن تراشینێ و فرجێن ددانا. -نیشانێن نەخۆشیێ: بەهرا پتر یا نەخۆشان چ نیشان لسەر دیارناکەن ل دەستپێکێ، بەلێ هندەک نەخۆشان ئەڤ نیشانە لسەر دیاردبن: * زەرک (ل چاڤان و پیسی) * تاری بوونا رەنگێ دەست ئاڤا زراڤ * هەستکرن ب وەستیانەکا زۆر * دل رابوون و زک ئێشان * 5-10% ژ نەخۆشێن کولبوونا جەرگی دبنە هەلگرێ ڤایروسێ دووم درێژ. * 20-30% ژ هەلگرێ ڤایروسێ دووم درێژ تووشی پەنجەشێرا جەرگ دبن (تشمع الکبد). -خۆپاراستن: * وەرگرتنا ڤاکسینێ کولبوونا جەرگی یا ڤایروسی جورێ B. - کولبوونا جەرگی یا ڤایروسی جورێ C * ئەڤە نەخۆشیەکا ڤایروسیە ژ ئەگەرێ تووشبوونێ ب ڤایروسێ کولبوونا جەرگی جورێ C. * سالانە نزیکی 50 ملیون کەسێن تووشبووی ب ڤایروسێ کولبوونا جەرگی جورێ C ل جیهانێ هەنە. * سالانە زێدەتر ژ 200,000 کەس ب ڤی ڤایروسی ژ ئەگەرێ پەنجەشێرا جەرگی گیانێ خۆ دەست ددەن. * 70% ژ تووشبوویێن کولبوونا جەرگی جورێ C دبنەهەلگرێن ڤایروسێ دووم درێژ. * 15-30% ژ هەلگرێ ڤایروسا دووم درێژ جورێ C دبنە (تشمع الکبد). - چارەسەری: دەرمانێن چارەسەری بۆ ڤایروسی یێ